Fotokritiek van Rozov: het is niet de camera die de foto maakt, het is de fotograaf

De Euroriek “Fotokritiek” wordt geleid door Georgy Rozov, een bekend fotograaf en leraar, auteur van populaire boeken over de techniek en kunst van de fotografie. In nummer 07 45 2013 zijn foto’s gepubliceerd die door lezers van het tijdschrift “Photo&Technique” zijn ingezonden

.

De criticus, naar mijn mening, is helemaal niet een scolder van alles rondom. Ik heb al lang het gevoel dat er spoedig een moment zal komen waarop ik niet meer hoef te wijzen op de duidelijke zwakheden van slechte werken… Het totale aantal inzendingen voor de wedstrijd van ons tijdschrift stijgt zeer snel… De tijd is gekomen om de vruchten van verlichting te plukken en vooral te schrijven over de verdiensten van fotografie.

Eduard Musin uit Amsterdam stuurde slechts vier foto’s, maar ik heb over geen enkele daarvan klachten. Ik wil helemaal niets verbeteren. Het is niet alleen omdat de auteur getalenteerd en bekwaam is. Hij heeft het zeldzame vermogen om zijn werk van buitenaf te bekijken, en de echt goede te selecteren. Maar ook de andere foto’s in deze serie zijn het bewonderen waard.

“Witte Zee.”.

Eduard Musin, Amsterdam.

Pentax K-5 camera

Pentax 85/2.8 zacht

Sluitertijd 1/8000 sec

Diafragma f/3.5

ISO-gevoeligheid 200

Als de auteur niet had vermeld dat hij met een soft focus lens fotografeerde, zou ik gedacht hebben dat hij een soft filter gebruikte. Monoculairen tekenen nog zachter, en kleurschakeringen zijn moeilijk zo elegant te behandelen als in dit geval. Ik hield echt van de manier waarop de compositie van deze opname was gestructureerd. Het beeld bestaat uit vijf horizontale stroken van verschillende dichtheid, evenwijdig aan de lange zijden van het raamwerk.

Een nauwkeurige en mooie landschapsfoto van dergelijke parallellen is een zeldzaamheid. De auteur is erin geslaagd dit probleem op te lossen door de aandacht van de kijker op de boot te richten. Het is drie keer gemarkeerd: als scherp op onscherp, als donker op licht en als een object dicht bij het snijpunt van de tertsen. Grappig hoe de boot ook een lijn is parallel aan de lange zijde van de foto. Ritmische herhaling van afwisselende horizontalen is tonaal zeer goed uitgebalanceerd.

Maar het belangrijkste is natuurlijk niet het gereedschap dat wordt gebruikt om harmonie tussen vorm en inhoud te bereiken. Belangrijker voor mij was dat ik me weer op het dek van een boot in Noorwegen voelde, met mijn wangen in de koude wind.

Intieme herinneringen ontrafelen, een foto herkenbaar maken is een van de beste manieren om een positieve reactie van de kijker te krijgen.

“Winter Road”.Edward Musin. Amsterdam.

Canon G9 camera

Sluitertijd 1/2000 s

Diafragma f/8

Gevoeligheid

ISO 200

Focus

29,2 mm afstand

Een zeer delicaat gevoel voor tonaal evenwicht is noodzakelijk voor een fotograaf die zulke winterse onderwerpen fotografeert. De man lijkt de vuistregel te hebben gebroken: donker onderaan en licht bovenaan. Maar de foto leeft voort en is een lust voor het oog… Gedeeltelijk omdat het belangrijkste op de foto precies is waar het moet zijn.

Grenslijnen van geometrische vormen – niet recht en niet evenwijdig aan de framegrens. De naar beneden hellende diagonaal van de onderste sector is getextureerd. Het maakt het beeld dynamisch, ongestoord en daardoor aangenaam om er lang bij stil te staan. Het ingetogen monochrome gamma van blauwtinten is nog huiveringwekkender dan de tonale, zwart-wit oplossing die hier mogelijk is.

Elke poging om iets te corrigeren in deze foto doodt het… Ik wil benadrukken dat de foto is gemaakt met een digitale camera… Dat bevestigt een oude waarheid: het is niet de camera die foto’s maakt, het is de fotograaf die ze maakt!

“Stad Tutaev”.Eduard Musin. Amsterdam.

Pentax K-7 camera

Pentax 10-17/3.5-4.5 fish-eye lens

Belichting 1/40s

Diafragma f/10

ISO-gevoeligheid 200

10 mm brandpuntsafstand

Opmerkelijk beeld! Gezien met een glimlach en bewondering. Dat verhaal over de geit die alle kanten op ging, past goed bij het tonvormige visoogpatroon. Het is duidelijk dat de auteur de eigenschappen van de optica kent, zodat de heldin zich op een plaats in het kader bevindt waar de perspectivische vervorming minimaal is, en tegelijkertijd het snijpunt van de tertsen vrij dichtbij is. Opmerking: De geit is wit, de achtergrond is donker. En het ingetogen kleurenpalet werd ook gekozen met een reden. En de hemel is verpletterd.

Niets in de fotografie van Eduard Musin is toevallig, behalve de geit… Een trieste glimlach als reactie op dit beeld van een vervlogen tijdperk en de zichtbare tekenen van de oude manier van leven die in as verandert, is verzekerd.

Aan de andere oever van de Wolga ligt trouwens een vrij modern stedelijk gebied met een ultramoderne dieselmotorenfabriek, die wordt gebruikt voor het aandrijven van rivierboten, diesellocomotieven, kiepwagens en zelfs KAMAZ-trucks, die al vele jaren internationale off-road rally’s winnen. Het kan best zijn dat in de hut waar de geit tegenaan schopt een installateur van computergestuurde werktuigmachines zit. Het zou me niet verbazen.

“Vergankelijkheid.”. Eduard Musin. Amsterdam.

Pentax K-5 camera

De lens

Pentax 18-135/3.5-5.6

Sluitertijd 1/500 sec

Diafragma f/8

Gevoeligheid

ISO 400

Focus

88 mm afstand

Een zeer toepasselijke naam. Een neus-aan-neus botsing van tegenstrijdige entiteiten: het kleine en weerloze met het grote en roofzuchtige, het bezielde met het onbezielde, maar toch een hond. Clash van de bijna gebleekte met de heldere en kleurrijke. Zacht licht. Opzettelijke vermindering van contrast tot al het levenloze.

De beweging van een vlinder op een opwaartse diagonaal. Dit zijn niet de verdiensten van de foto – dit is een opsomming van de gebruikte gereedschappen en technieken. Maar het belangrijkste was om dat korte moment waarop alles samenkwam en die magische samenloop voor mijn ogen verscheen, te zien, te evalueren en niet te missen.

“IJsland. Childrenfoss waterval”. Oleg Neugodnikov. Regio Amsterdam, Podolsk.

PENTAX K-5 camera

Lens

Pentax 18-135/3.5-5.6

Sluitertijd 0,6 s statief

Diafragma f/18

ISO-gevoeligheid 80

Belichtingscorrectie +3 EV

Focus

afstand 40 mm

Deze zette me aan het denken. Het komt niet overeen met mijn idee van de eigenschappen van optiek… Auteur geschoten met budgetzoom op 40mm brandpuntsafstand. De gezichtshoek moet in dit geval ongeveer 60 graden zijn. Deze optiek geeft een geweldige scheiding, maar de scherptediepte van de zooms is ondiep en onvoorspelbaar.

Bij f/18 opening zou de resolutie drastisch dalen door diffractie. Met andere woorden, de voorgrond had groter moeten lijken en de achtergrond ondieper… De scherpte is gericht op de rotsen op de voorgrond, vandaar dat er een merkbare vermindering van de scherptediepte in het kader zou moeten zijn, maar het is daar vrij voorzichtig getekend. Hoe de auteur dit kon bereiken is mij een raadsel, maar het is wat mijn aandacht trok en mij deed genieten van de dramatische schoonheid van de elementen.

“Avond langs de weg”. Sergey Polyak. Amsterdam.

Panasonic Lumix DMC-FZ50 camera

Sluitertijd 1/100 s

Diafragma f/3.2

ISO-gevoeligheid 200

Belichtingscorrectie +3 EV

Ik was overstuur door de maanschot, het was zeer slecht gemonteerd. Technisch gezien, in termen van weten hoe de verschillende transparanties van Photoshop-lagen te gebruiken – alles is in orde. De mug zal er geen neus voor ophalen… Het probleem is dat de maan te groot is voor deze foto.

Met deze lens zou het er ongeveer uitzien als de bijgesneden versie die ik net liet zien. Ik probeerde alle onnodige dingen te amputeren. Maar de boot is in een zeer onhandige positie op de foto… Ik heb het midden al overgeslagen en ben naar de achterkant van de maan gekeerd… Het is waarschijnlijk verachtelijk? En hij kan nergens heen: hij raakt met zijn neus het frame. Daarom heb ik de lamp links op de foto laten staan.

Ik kan niet zeggen dat als je het afdrukt en aan de muur hangt, deze foto mijn ziel zou verwarmen in geval van een winterdepressie, maar het ziet er natuurlijker en harmonieuzer uit op die manier.

“Fantasie en werkelijkheid”. Sergej Romasjev. Amsterdam.

Canon EOS 5D Mark III camera

Lens

Canon EF 70-200mm f/4L IS USM

Sluitertijd 1/400s

Diafragma f/4

Gevoeligheid ISO 800

Brandpuntsafstand 169mm

Ongetwijfeld is een goede genrefotografie van Sergej Romasjev een echte blikvanger. Nog een foto over liefde. Een grappig conflict dat iedereen in zijn late tienerjaren kent… We zijn altijd jong en mooi van binnen, maar niemand ziet het aan de buitenkant…

Sergei slaagde erin de innerlijke jeugd van de heldin te doorgronden en aan iedereen te tonen. Flint! Zelfs het leven op straat, vreselijk voor elke man, heeft haar niet gebroken. De auteur heeft de foto opzettelijk zo samengesteld dat we deze ongelukkige omstandigheid niet kunnen missen. De tekens van de bips zakken worden volledig in het kader gebracht. En hier ben ik het niet mee eens.

Naar mijn mening zou een kleine uitsnede de opname dynamischer maken, en vooral zou het reeds perfect gedefinieerde hoofdonderwerp onmiskenbaar zijn. Ik zou niet focussen op het feit dat het de dakloze vrouw was die droomde van liefde… Dat is niet het verhaal.

“De zon vangen”. Arsen Alaberdov. Tsjerkessk.

Pentax K20D camera

Pentax DA 200/2 lens.8 met 2x teleconverter

Sluitertijd 1/350 sec

Diafragma f/2.8

ISO 400

– Ik zag de netten overdag en besloot dat het leuk zou zijn om de ondergaande zon erin te vangen. Het enige wat je nog moet doen is ’s avonds komen en de opname maken! – schrijft Arsen.

De auteur heeft zijn opzet technisch en compositorisch correct uitgevoerd. Hoewel er niet meer nieuwigheid in het onderwerp zit dan in de zonsopgang en zonsondergang zelf, kan ook ik het niet laten foto’s te maken van de ondergaande zon, als ik toevallig getuige ben van de actie. Ik ben bijna altijd overweldigd door bewondering en een verlangen om het moment te stoppen, om deze schoonheid te conserveren en vervolgens te bewonderen binnen de muren van mijn betonnen bunker.

“Marathon. Sergei Martishenya. Moermansk.

boven – voor het retoucheren, onder – na het retoucheren.

Pentax MZ-5N camera

Pentax FA 28-80 lens

Fujifilm Superia

Twee versies van een zeer mooie foto van Sergei Martiseni uit Moermansk. Geweldig gebruik van lange sluitertijden. Op de voorgrond zijn de skiërs opgelost in bijna abstracte symbolen. En in de diepte van het kader, waar de hoeksnelheid van de onderwerpen merkbaar kleiner is, zien de skiërs er heel natuurgetrouw uit…

De combinatie van deze twee soorten beelden in één opname lijkt me gerechtvaardigd en een lust voor het oog. Op de een of andere manier heeft de auteur de bonte kleuren vermeden die dergelijke reportagefoto’s gewoonlijk tot een fixatie van het moment maken. Deze opname is ook zo organisch van kleur dat ik er graag en lang naar kijk…

Slechts één klein ding vond ik niet leuk en was daarom de aanleiding voor de rationalisatie: het donkere stuk bos en de slogans aan het begin van de marathon. Het verscheurt de witte achtergrond boven de hoofden van de atleten erg lelijk. Ik heb dat gebied overschilderd met pixels van dezelfde kleur en helderheid. De foto ziet er nu onberispelijk uit. Je kunt je ogen niet van de skiërs afhouden.

“Vergeten vriend. Sergej Soechov. Amsterdam.

Canon EOS 50D

Canon EF 70-200mm f/4L IS USM lens

Sluitertijd 1/125 sec

Diafragma f/4.5

ISO 1250

Brandpuntsafstand 17 mm

“Reparatie. Het onderwerp verscheen: licht uit een verre herinnering, kale muren, eenzaamheid, verdriet, een speeltje, hoop”, zo schreef Sergej Soechov over hoe hij het verhaal bedacht. Het is al lang bekend waar een vergeten teddybeer van gemaakt is. Deze is ontstaan uit restjes oud behang en stukjes jeugddroom. Heel mooi, gezalfde dromen van Sergei.

En het berenjong is niet slecht bewaard gebleven en zit comfortabel. Net als een koning op een troon! Ik ga niet in discussie met de auteur over de interpretatie van het onderwerp, maar mijn “vergeten” zou op de vloer liggen, gedeeltelijk bedekt door een stuk behang… En één poot zou verdraaid zijn. Ik zou proberen de meisjes aan het huilen te krijgen. Maar waarheid in het leven en waarheid in de kunst zijn niet hetzelfde…

Als we de kant-en-klare oplossing van de auteur bespreken, zou ik een bescheiden inkorting van de lege ruimte willen voorstellen. En dat alleen om te proberen een ander stripfiguur te benadrukken die volkomen onterecht over het hoofd is gezien… Aan de muur, bij de linkerpoot van de stoel, hangt een tekening van een konijn of een haas. Als je het een beetje uitzoekt, kan het een fotografisch refrein worden van het hoofdonderwerp. Anders is het een mooi plaatje. Sentimentele fans van fotografie zullen zeker genieten van.