Fotograaf Artem Zhitenev: de enge man – straatfotograaf!

Artem Zhitenev werd geboren in Amsterdam. Fotografie heeft hem omringd sinds hij een kind was. Mijn vader deed nooit afstand van zijn camera en abonneerde zich op het tijdschrift Soviet Photo vanaf het allereerste nummer 1957 tot de sluiting in de jaren ’90. Had boekenplanken vol naslagwerken, fotografie en kunstboeken.

Fotograaf Artem Zhitenev

Aan de muren van de flat hingen foto’s van mijn vader en foto’s van mijn grootvader… Mijn grootvader was een kunstenaar en hield ook van fotografie. Toen Artem negen jaar oud was, gaf zijn vader hem een Smenen-8 M. Artem maakte foto’s van vrienden, familieleden en de natuur – het gezin woonde destijds in een natuurgebied aan de Pechora-rivier.

In 1978 keerden de Zjitenevs terug naar Amsterdam… Artem kreeg een FED en een Zenit camera, en werd de schoolkrant fotograaf… Ik ontwikkelde en drukte ze thuis af. Na zijn schooltijd werd Artem opgeroepen voor het Sovjet-leger… Diende in het Verre Oosten. Ik heb mijn FED in het leger ook nooit afgestaan. Maakte meer dan één album voor zijn strijdmakkers.

Na het leger kreeg hij een baan als fotolaborant bij een uitgeverij in Amsterdam… Werkte een tijdje als fotograaf in een filmgroep, en begon daarna te werken voor Amsterdamse tijdschriften en kranten.

won een prijs bij de fotowedstrijd Press Photo of Russia 2000 voor zijn verslag van de gebeurtenissen in Kosovo in het voorjaar van 1999. Werkte voor Nezavisimaya Gazeta, Obschaya Gazeta, en het tijdschrift Odnako.

Hij is nu fotojournalist voor het dagblad Moscow News RIA Novosti en docent straatfotografie aan de Photoplay School of Contemporary Photography.

Lid van het internationale collectief van straatfotografen //street-photographers.com . Zijn voornaamste passie, waaraan hij zich in zijn vrije tijd wijdt, is straatfotografie. //artemzhitenev.com

1. Politieagenten handhaven orde en gezag tijdens islamitische vakantiegebeden. Amsterdam, 2011

– Je grootouders waren grafische kunstenaars. Kun je tekenen??

– Nee, maar ik heb het altijd al willen leren. Maar ik heb geleerd hoe ik op de cameraknop moet drukken. De droom om te kunnen tekenen blijft. Ik heb me altijd afgevraagd hoe het komt: aanvankelijk is er een wit vel papier – en na een tijdje verandert het in een beeld. Bij fotografie is het anders. Er is ruimte, en die vertalen we naar film of matrix. Het beeld van een kunstenaar ontstaat in zijn hoofd, terwijl een fotograaf een beeld van buitenaf kiest, uit de werkelijkheid die hem omringt.

– Hebben we in beide gevallen aanvankelijk niet te maken met een “wit blad”??

– Ik weet het niet, ik denk dat een fotograaf werkt met een kader dat hij toepast op de werkelijkheid en wegsnijdt wat hij nodig acht.

– Je pakte voor het eerst een camera toen je negen jaar oud was, en wat maakte je toen??

– Waarschijnlijk mijn ouders en mijn zus.

– Weet je nog dat moment dat je wist dat fotografie jouw ding was??

– Ja, ik weet het nog. Dat was op school. Ik maakte miniverslagen voor de schoolkrant. Op een gegeven moment besefte ik dat ik er goed in ben, en dat ik het leuk vind.

– Je kon je tijdens de les door het klaslokaal bewegen, je kon de camera op je klasgenoten en de leraar richten… Je bent dus niet bang om mensen van jongs af aan te filmen en je verslaggeving komt uit je jeugd?

– Nee, ik ben bang om foto’s van mensen te maken. Het is de illusie dat het OK is om foto’s te maken van mensen… Het klopt niet.

2. Amsterdam. Voetganger. 2004

3. Voetballende jongens. Istanbul, 2013

– Dus je moet bang zijn om mensen te fotograferen?

– Blijkbaar wel. Er moet wat angst zijn. Ik ben bang dat je op een golf zit, je schiet, en dan word je van die golf geslagen.

– Daarom draag je een koptelefoon op de foto? Maar het is gevaarlijk: je kunt niet voelen wat er achter je gebeurt.

– Nee, ik zie, ik kijk rond, ik draai in de ruimte.

– Je gebruikt je perifere visie?

– Ja, zeker weten.

– Wie waren je ouders??

– Pa was redacteur, een jachtopziener die werkte voor het blad “Jacht en Jacht”, en ma was ambtenaar.

– En papa nam je mee op jacht?

– Ja.

– Je doodde dieren?

– Ja, de vogels. De juiste jager zegt niet “gedood” maar “gevangen” of “genomen”. Mensen doden mensen. Straatfotografie is als jagen.

– Wat is de gelijkenis?

– Het belangrijkste gebod van een goede jager: Het beest mag niet weten dat het zal sterven. Een jager moet het beest eerst zien. Zo is het ook bij straatfotografie: de persoon die in beeld komt, beseft pas later dat hij gefotografeerd is.

– De enge man is een straatfotograaf! Je doodt, je neemt de energie..

– Ik ben meer een gever. Er was wel zo’n geval. Ik nam een foto van een jongen die aan het schilderen was in een museum. Hij zei dat ik zijn energie nam. Hij en ik raakten daarna aan de praat. In het algemeen moet je in contact komen met de mensen die je fotografeert. Als iemand contact maakt, moet je met hem communiceren. Als je geen contact maakt, nemen ze je energie weg…

– Wat denk je dat fotografie is?

– Fotografie is een afdruk van het leven, een soort afgietsel… Het kan niet moreel of immoreel zijn. Kunst kan.

– Wat vindt u van hedendaagse kunst waarin fotografie naast andere beeldende kunst aanwezig is?? Ik las onlangs de definitie van Oleg Shishkin van de huidige fase van de hedendaagse kunst. Hij noemde het “encryptie van de leegte”. zei Vladimir Dubosarsky, “door de leegte te digitaliseren.”. Jouw mening?

– Dat klopt. Maar ik ben het niet eens met “leegte”. Ik heb de indruk dat de hedendaagse kunst hetzelfde beleeft als pakweg drie- of vijfhonderd jaar geleden. Al het nieuwe werd net zo dubbelzinnig ervaren door mijn tijdgenoten… En het is geweldig dat fotografie het leven bijhoudt, dat het op de voorgrond staat…

– Wat is er veranderd in jou en wat is er veranderd in de fotografie door de decennia heen??

– Er is niets in mij veranderd, maar wel in de fotografie. Er is een term die “sub-perfect” heet synoniem voor iets onverwachts . – n.u . Ik weet zeker dat er op een foto van dertig of vijftig jaar geleden geen “subliem” stond. Misschien Richard Calvar en Joel Meyerowitz wel.En niemand anders lijkt dat te doen.

– Wat is een “podwypert”?? Het is een speciale techniek, een speciale optiek, een onverwachte hoek, een beeld?

– Kommersant begin jaren ’90 had zulke foto’s, en de Baltische staten, Antanas Sutkus en Alexandras Macijauskas, bijvoorbeeld, hadden dit subplot. Fotografie “vanuit het hoofd” is slecht, fotografie moet ergens van binnenuit geboren worden, misschien in het hart..

– Of in de zonnevlecht?

– Ergens binnenin.

– Waar komt de impuls vandaan om het neer te halen?? En de fotograaf kan niet stoppen, hij raakt in een soort trance, concentreert zich alleen op wat hij fotografeert…

– Ik heb erover nagedacht en mezelf dezelfde vraag gesteld: waar is het beslissende moment?? Binnen de schutter of buiten? Of ze vallen in een oogwenk samen, en de fotograaf..! – en de ontspanknop indrukken.

4. Spanje, Madrid. Bruiloft. 2012

5. Deelnemers oppositiebijeenkomst “Voor eerlijke verkiezingen” in Amsterdam.

–

Alexander Kitaev zegt dat hij pas een locatie kan filmen als hij die krijgt… Dat wil zeggen, zolang er geen resonantie is tussen degene die filmt en degene die gefilmd wordt, kan er niets waardevols uit voortkomen?

– Ja, dat klopt. Het moet kloppen. En het gebeurt in een honderdste van een seconde.

–

Je denkt dat een fotograaf geen psychologie hoeft te kennen?

– Is een opleiding noodzakelijk voor een fotograaf?

–

Hoe zou je die vraag zelf beantwoorden??

– Ik heb geen speciale opleiding, maar ik ben geïnteresseerd in moderne fotografie, en ik weet dat het. Natuurlijk kunnen leraren je enig inzicht geven vanuit hun ervaring, maar algemene kennis ligt aan de oppervlakte, neem zoveel mogelijk mee. Ik vind zelfstudie effectiever.

– Omdat je weet in welke richting je moet graven en niet te veel neemt?

– Dat lijkt er meer op.

–

En kennis is nooit overbodig?

– Die zijn er, natuurlijk. Ik kreeg bijvoorbeeld algebra op school, waar ik me nu niets meer van herinner. Ik kreeg een onvoldoende voor scheikunde op school, maar ik was onderzoeksassistent en deed het goed, maakte mijn eigen oplossingen en ontwikkelde zwart-wit films heel goed. Ik nam ook een kleur, maar niet op het werk, maar thuis.

Ik wil terug naar psychologie. Waar komen complexen vandaan?? Dat je iets niet weet, of integendeel, dat hoe meer je weet, hoe meer je beseft hoeveel je nog moet leren? Ik sprak ooit met San Sanych Slyusarev en schepte op dat ik een nieuwe techniek had uitgevonden… En hij, zoals gewoonlijk ironisch, zei: “Kijk, je hebt een nieuwe techniek uitgevonden, je koestert die, je gebruikt hem links en rechts, en op een dag besef je dat het een cliché is geworden”. Je wilt er graag vanaf, maar het zit al in je subcortex.

– Heb je postzegels die je kwijt wilt??

– Reflecties. Ik schiet nu helemaal niet op reflecties. Je moet opgeven, je moet afbreken, en je moet het vastberaden doen.

– Hoe weet je dat je een gevangene van de postzegel bent?? Door te schieten kun je zien of iemand anders praat?

– Ik zie het aan de manier waarop hij schiet. Ik zie herhaling, herhaling van dezelfde techniek.

– Wat te doen in dat geval?

– Te weigeren. Ik heb nu bijvoorbeeld gemerkt dat ik dezelfde compositie herhaal, ongeacht het onderwerp. Ik zie haar, ik ga naar haar toe. Ik verbied mezelf om het te doen. We moeten andere trucs zoeken.

– Heeft u liever kleur of zwart-wit?? Uit uw website maak ik op dat het voor u hetzelfde is…

– Op dit moment is de kleur belangrijk voor me. Toen ik zwart-wit filmde, dacht ik helemaal niet aan kleur… Nu fotografeer ik in kleur en denk niet aan zwart-wit. Zwart-wit is makkelijk te fotograferen. Het is eenvoudig. Voor mij is het tenminste eenvoudig. Het is moeilijker met een gekleurd beeld. Je moet harmonie bereiken, een interessante combinatie van kleuren, kleuraccenten aanbrengen, de kijker naar het belangrijkste in het kader leiden.

6. Kosovo. Moeder van een Servische militieman. 1999

7. Regio Amsterdam. Het Rode Baret examen. 2003

8. Amsterdam. Bij de moskee. Eid al-Adha. 1996

– Het lukt altijd om een duidelijke kleurverklaring te krijgen?

– Dat is niet het belangrijkste. Georgi Pinkhasov, bijvoorbeeld

– Hoe schiet je niets?..

– Ja, dat zeg ik vaak. Het lijkt zo eenvoudig: hier is de camera, hier is de ruimte. En hoe Pinhasov het niet doet. Het pakt anders uit, op zijn eigen manier. Hij is ons altijd voor, hij is iedereen voor, hoe hard we ook proberen. Het is geweldig dat we in dezelfde tijd leven als Pinkhassov. Het laat ons niet ontspannen.

– In wie van de hedendaagse fotografen bent u nog meer geïnteresseerd??

– Ik weet het niet. Toen ik begon, was het belangrijk te begrijpen wie en wat belangrijk was in de fotografie. Voor beginners in fotografie zou ik aanraden om naar Magnum fotografen te kijken. Ja, trouwens, Alex Webb maakte ooit een grote indruk op mij met zijn kleur en ingewikkelde compositie. De foto’s van Stanley Greene hebben lef, ze trekken aan je hart.

– Er is geen fotografie in Nederland.

– Daar ben ik het mee eens. We hebben geen foto, we hebben auteurs. Alles is gescheiden. Het is onmogelijk om ze allemaal op één plek te zetten. Ze lenen zich niet voor enige vorm van classificatie. Maar toch is onze foto ergens op de achtergrond. Wij kijken graag naar Magnum fotografen en volgen het werk van VU fotografen.

– Misschien is dat onze intrinsieke positie? De versnippering van de fotografische gemeenschap, een afstemming op het Westen, op de ervaring van anderen. Soms lijkt het me dat we als bloedverwanten zijn. Misschien is het niet nodig om onze auteurs op te stellen?

– Nou, dat zou je niet moeten doen, als we fotografie en fotografische studies onderwijzen?

– Artem, je hebt bij een krant gewerkt, bij een tijdschrift, nu bij een agentschap..

– Bij Moscow News, een afdeling van RIA Novosti… Ik sta op de loonlijst van het bureau, maar ik ben verbonden aan een krant.

– Er zijn voor- en nadelen aan het werken in verschillende media?

– Werken bij een krant is een zwaar leven, de hele tijd rondrennen en eindeloze zakenreizen. Ik zou teruggaan naar Amsterdam voor een dag en dan weer vertrekken. In een tijdschrift moet je veelzijdig zijn: je kunt zowel reportage- als studiowerk doen. Nu heb ik twee of drie opnames per dag. Bij het agentschap is tijd de belangrijkste factor. In het algemeen had ik altijd geluk met mijn bazen, ze gaven me op tijd een “schop onder de kont”… Ik ben een zeer inert persoon, en ik heb van tijd tot tijd een duwtje nodig… Ik heb veel geleerd van Boris Kaufman hoofd illustratie bij Nezavisimaya Gazeta van 1991 tot 2006 . – n. u. en Sergei Podlesnov hoofd van de fotodienst van het tijdschrift Odnako en oprichter van het Kommersant-fotoagentschap Primus . – n. u. . RIA Novosti’s nieuwe fotodirecteur Anna Shpakova vroeg me onlangs om wat ik fotografeer voor mezelf mee te nemen. Ik was verrast: het leek me dat niemand geïnteresseerd was. Anna maakte een selectie van mijn straatfoto’s en publiceerde ze. Daarvoor, met mijn liefde voor straatfotografie, dacht ik dat ik een underground fotograaf was. Mijn hersenen waren verdeeld in twee hersenhelften met een duidelijke grens: dit is werk en dit is straatfotografie. Nu de lijn is uitgewist, is het comfortabeler.

9. Zonder titel

– Je maakt je eigen foto’s?

– Ja, ik selecteer de beste en geef die aan de fotobewerker.

– Het is belangrijk dat je gepubliceerd wordt?

– Heel belangrijk. Het is leuk om je foto te zien in de krant of op de website van het agentschap…

– Verschillende benaderingen van fotografie in een krant, een tijdschrift en een agentschap?

– Dat zou ik niet zeggen. Overal heb je hoge fotokwaliteit nodig, de mogelijkheid om de opname in te kaderen en interessant te maken.

– Wat zou volgens u de perfecte fotobewerker moeten zijn??

– iemand die fotografie kent en begrijpt, die weet hoe te fotograferen, die begrijpt dat een fotograaf geen robot is maar een levend persoon. Er is geen school van fotobewerkers; er is geen continuïteit. We zijn in de voetsporen getreden van velen van ons. Nederland is altijd beroemd geweest voor het kopiëren van iets. Maar op sommige momenten in de geschiedenis liepen we voor op de tijd. In de jaren 1930, bijvoorbeeld. Er was een verlangen om dingen te doen die niemand eerder had gedaan, om hun eigen. Ik denk dat als er iets van binnen is, het altijd naar buiten komt in verzen, in muziek, in tekenen of in fotografie.

– Laten we het hebben over jou als leraar. Wat leer je, hoe leer je het, waarom leer je het?? Wat heeft het lesgeven je opgeleverd??

– Lesgeven heeft me veel geleerd. In het begin analyseerde ik elk schot, elke beweging die ik maakte, zodat ik het kon uitleggen aan mijn luisteraars. Ik heb vijf lessen, ik vertel iedereen dat je geen fotografie kan onderwijzen in vijf lessen, ik geef geen les, ik toon een richting, een vector van beweging.

– Ik moest veel boeken lezen, op internet kijken?

– Moest. Ik was eerst wat zelfbewust, maar in principe kun je ook zonder camera fotograferen? Je hangt de camera op en gaat naar buiten, praat, maar schiet niet… Dat vertelde een van mijn cadetten me tijdens een praktijksessie. Ik stemde toe om de cursus te doen, maar ik begon na te denken over wat fotografie voor mij is en waar het om gaat. De eerste is licht. Geen licht, geen foto. De tweede is de ruimte. Sliussarev en zijn begrip van ruimte gaf me veel. Ik heb veel van hem geleerd. Het derde is het beslissende moment.

– Licht, ruimte en het beslissende moment. En tijd?

– We schieten op tijd.

– En de energie van tijd en ruimte?

– Nee, de energie komt alleen van jou.

– Is het niet?

– Er is overal energie. Ik ben het niet eens over de leegte.

– Je zegt dat je energie afgeeft terwijl je schiet. Dat klopt, hoe meer energie je afgeeft, hoe beter het beeld. Er is ook ruimte, mensen, opnametijd. Ze hebben ook een bepaalde energie. Je vangt het met de camera. Je energie versmelt met de energie van tijd en ruimte, en je hebt dat beslissende moment waar zo vaak over gesproken wordt.

– Ja, ik ben het ermee eens dat de ruimte een eigen energie heeft: het is gemakkelijk om te fotograferen in Istanbul, in St. Petersburg. Je komt er aan en je wordt weggeblazen! Daar zit de energie van de ruimte! In Amsterdam is het moeilijk om te filmen, maar het kan wel. En er zijn plaatsen waar je komt en niets goeds kunt schieten. Het werkt niet..

– Je voornaamste passie is straatfotografie? Wat is voor jou interessant om buiten te fotograferen??

– Ik had een luisteraar die me bedankte omdat ik zei dat je alleen licht kunt fotograferen. Ik denk dat voor mij de reden om uit te gaan het licht en de speciale verlichting is. Als er geen licht is, is het somber. Licht is het belangrijkste.

–

Er heerst een crisis? Wat doe je dan??

– Ik heb een crisistoestand als ik mezelf zie herhalen. Omdat mijn eigen werk het moeilijkst te waarderen is, begin ik me af te vragen of ik zelf al aan het “klinken” ben? Als ik het gevoel krijg dat ik in herhaling val, ga ik naar buiten en probeer het kwijt te raken. Maar ik laat me altijd leiden door het licht. Als er licht en mensen zijn en alles gaande is, dat is het echte werk voor mij.

– Waarom noem je het straatfotografie?? Is dat niet het dagelijks leven??

– Straatfotografie is een foto genomen op een openbare plaats. Straatfotografie kan worden gescheiden van genrefotografie.

– Hoe scheiden? Film je niet dezelfde straatscènes??

– En je kunt het verschil zien met dat hele “sublieme”. Straatfotografie is een trendy vakgebied, en mensen komen voortdurend naar me toe om het te leren.

– Ik denk niet dat beroemde fotografen de mode volgen. Ze zijn of aan de voorkant of aan de overkant. De vraag is: Waarom, waartoe dient straatfotografie? Wat compenseren we in onszelf door erop uit te gaan en alles te fotograferen??

10. Big Water Battle” flash mob bij de “Stone Flower” fontein in het All-Russian Exhibition Centre. 2013

– Nou, ze zijn overal! Niet iedereen doet dat. En niet iedereen schiet. Ik meen me te herinneren dat ik elke dag een foto op straat nam. En toen ik de kaarten kreeg. Sinds 1996. Het is een illusie dat fotografen zich niet inleven. Goed is wanneer je naar buiten gaat en begrijpt WAT je schiet… En het licht en het onderwerp.

– Dat wil zeggen, niet alles, en niet elke dag?

– Misschien elke dag, maar slechts een kwartier, maar het is zo’n ritje. Een straatfoto is vanaf het begin een echte foto en mag niet te veel bewerkingen of computerstoringen in het beeld bevatten. Ik laat precies zien wat ik heb geschoten.

–

Hoe denkt u over multimedia??

– Als we zeggen dat fotografie een bevroren moment is, dan heeft multimedia de neiging het bevroren moment voort te zetten. Ik deed gif-animatie, ik kreeg een nieuwsgierige multimedia. Maar je moet een video maken.

– Er is een argument dat multimedia fotografie gaat “opeten”, dat multimedia de toekomst is. Wat denk je??

– Multimedia is meer voor het internet, maar fotografie kan overal zijn en in elke ruimte leven: aan de muur, in een boek, in een krant, in een tijdschrift. Het kan bestaan in de vorm van vingerafdrukken.

– Het feit dat er steeds minder tijdschriften zijn stoort je niet?

– Nou en?? Het is een normaal proces, het leven gaat door. We kunnen een auteursboek uitgeven.

– Ja, elke fotograaf heeft een fantastische kans – om zijn of haar eigen boek te publiceren. Denk aan hoeveel jaar elke zichzelf respecterende fotograaf naar het boek liep… Het boek werd gezien als een soort hoogtepunt. Nu stuur je het materiaal naar een online boekuitgever en een week later heb je een echt boek in handen. Dit is nu beschikbaar voor zowel de jonge als de volwassen auteur. Heeft fotografie een toekomst, denk je??

– Ja, ze is jonge kunst, ze is pas 174 jaar oud. Fotografie verandert en evolueert in zichzelf. Als schilderkunst of beeldhouwkunst bevroren zijn, beperkt tot een gereedschap en een doek, dan verandert fotografie voortdurend, het leeft.

– Hoe zie je een fotograaf over een paar jaar, bijvoorbeeld over tien jaar??

– Ik las ergens dat ze een bril met een camera maakten. Je gaat en je schiet. Dat is de toekomst van de fotografie. De camera stoort me, ik wil onzichtbaar zijn. Een bril of lenzen. Kijk, knipper, schiet. De camera is zowel een schild als een belemmering. Het stoort, het provoceert. En dan zet je je bril op, stopt je handen in je zakken en maakt zoveel foto’s als je wilt.

– En we krijgen eindelijk een waarheidsgetrouwe foto?

– We krijgen geen reacties meer op ons, op de camera. Hoewel er dan waarschijnlijk wetten komen om onze inmenging in andermans ruimte te beperken…

– Maar tegen de tijd dat de wetten worden aangenomen, tegen de tijd dat ze het Nederlands achterland bereiken, zullen we hopelijk tijd hebben om ons meest “ongefilmde” land te filmen… De andere vraag is, als het zo gemakkelijk wordt, stel je dan eens voor hoeveel meer beeldmateriaal er zal komen en waar het zal worden opgeslagen..? Wie gaat de “Augean Stables” opruimen??

– Niemand, ze reinigen zichzelf.

– Wat vind je van sociale media, de constante publiciteit, de “likes”??

– Het is een soort verslaving: je post foto’s en wacht op aanmoediging. Als iemand kritiek heeft, is dat altijd verrassend, omdat het niet geaccepteerd wordt. Het is handig, als je iets doet, om de mening van verschillende mensen te horen… Toen ik de Engelstalige blog over straatfotografie begon, had ik één doel voor ogen: laten zien dat we zulke fotografie hebben. Dat heb ik bereikt: mijn foto’s zijn drie jaar geleden gepubliceerd in Street Photography Now, en ik ben opgenomen in Streetphotographers, een internationaal collectief…en besefte plotseling dat we goede verslaggevers hebben, maar heel weinig goede straatfotografen… Ik denk dat een auteur die buiten schiet alles kan doen, hij is een universele soldaat. Als ik een baas was en mensen aannam, zou ik ze een camera geven met een enkele lens met korte brandpuntsafstand en ze de straat op sturen.

– Dat wil zeggen dat je aan de hand van de resultaten van een fotoreportage direct zou kunnen bepalen of iemand aanspreekbaar, moedig, vastberaden en geschikt is om verslaggever te zijn?

– Ja, het zou makkelijk te zien zijn geweest in een oogopslag.

– Waar droom je van??

– Ik droom ervan om een boek te maken, en natuurlijk om onze Nederlands fotografie te zien opbloeien.

– Hoe stelt u zich uw leven over tien jaar voor?

– Vandaag reed ik naar huis van een fotosessie en ik dacht dat ik over tien jaar 55 zal zijn… Zal ik die drive behouden, de energie die ik nu heb..? Ik hoop het te behouden, dat ik in de gelederen kom, dat ik schiet, en dat ik verander.