Vladimir Misjoekov: De domme missie is al volbracht!

De tentoonstelling “Silly” 5D van Slava Durak, in het Centraal Huis van Kunstenaars, was gewijd aan de presentatie van een gelijknamig album van de fotograaf Vladimir Misjoekov en trok de aandacht met zijn ongebruikelijke expositie. Bezoekers bleven de hele dag hangen. Ze voelden goed aan. Volgens hun feedback werden alle zintuigen gewekt en versterkt. Een geïsoleerde, gezellige, verduisterde zwart-witte ruimte, luchtige architectuur van de tentoonstelling, zeer nauwkeurig geplaatste foto’s, onopvallende en subtiele muziek, geuren van bloemen en brood, ongewone smaak van thee en ijs – alles creëerde een sfeer van een aparte planeet en feest in een koud en grijs Amsterdam.

Het gelijknamige album was in Frankrijk al te koop voordat de tentoonstelling in Amsterdam werd geopend en was een van de tien beste kerstcadeaus.

Op de laatste dag van de tentoonstelling ontmoetten we Vladimir Misjoekov, die in een kort interview verschillende rollen in het project vertolkte: als fotograaf, curator, scenarioschrijver en regisseur.

– Wie heeft je zo’n schoonheid gemaakt??

– Vanaf het begin van het project had ik het idee om een ongewone tentoonstelling te maken. Een idee is een idee, maar je hebt een team nodig om het uit te voeren. Zoals in een film. Toen kreeg ik een partner, Marina Glukhova, en we begonnen aan het project te werken… Ik had geen financiële steun op 6 januari. We begonnen te werken en geleidelijk aan kwam alles samen. We werden ondersteund door Dobro. Samen met professionele architecten bedachten we de ruimte. Zo heb ik me de expositie voorgesteld: de kijker loopt een lange gang naar elke foto. De gang gloeit van binnenuit. We hebben architecten gevonden die weten hoe ze met biflex moeten werken. Totdat de ruimte klaar was, wist ik niet hoe de werken zouden hangen…

Alles werd snel en creatief gedaan. Maar het biflexmateriaal dat we in de constructie gebruikten gedroeg zich onverwacht: het zakte door, dus besloten we alles op te tillen. De laatste foto’s werden opgehangen in de laatste seconden voor de opening.

De pers kwam al binnen, Polunin was er al en wij waren de tentoonstelling nog aan het afwerken. Oorspronkelijk wilden we de ruimte rond Avatars Ava-boom nabootsen. Maar we hebben een andere planeet. De toeschouwer wordt in het spel getrokken en herinnert zich de film en komt tot het inzicht dat dit onze planeet is.

– Hoe Polunin reageerde toen hij bij de opening kwam?

– Slava reageerde goed. Hij zat in het verhaal. Hij zag het album. Hij was de hoofdspreker. Het is zijn wereld, hij bouwt zijn voorstellingen en festivals op dezelfde manier op.

– Waarom 5D?

– Het is een ironie van deze tijd. Boven de eindeloze debatten van de filmmakers: 2 DE of 3 DE? Als ik ze hoor, zeg ik tegen ze: schiet in de she-Devre, en dan worden alle vijf zintuigen ingeschakeld, alle fijne afstellingen – in de kijker. Mensen zijn gewend te communiceren in een driedimensionale wereld en in persoon. Ze hebben een inleiding nodig in de perceptie van kunst.

Je hoort de algemene achtergrondmuziek. In feite is de soundtrack afgestemd op elk beeld – het is niet letterlijk, het is figuurlijk…

De algemene muzikale begeleiding is zeer tactvol gecodeerd op muziek van Alfred Schnittke, een tango uit “Life with the Idiot”. Hallo dwazen! Dan is er de muziek van Nino Rota, uit de films van Fellini, de hele track van 26 minuten, die op de receptoren van het oor werkt en de kijker tot visuele waarneming brengt, het wekt sympathie, empathie, en dompelt hem onder in het beeld en de sfeer ervan.

Tegenwoordig gaan mensen naar tentoonstellingen om ergens te komen en een persoonlijk tintje te krijgen. Het gebeurt vaak dat de kijker niet in aanmerking wordt genomen en het gevoel heeft in een hokje te zitten: er wordt geen warmte, vreugde of ontdekking met hem gedeeld. Al onze zintuigen zijn afgestemd op harmonie en daar hebben wij in onze tentoonstelling rekening mee gehouden. De kijker wordt een aangename sfeer geboden, aangename maar niet dwaze muziek, aangename geuren, duidelijke beelden, en hij bevindt zich in een goede stemming en in harmonie met zichzelf. Mensen die naar de tentoonstelling kwamen, zeiden dat ze het gevoel hadden dat ze ergens op reis waren geweest, een aangename reis hadden gehad, aangename indrukken hadden opgedaan… We hebben een individuele aantrekkingskracht op de kijker uitgeoefend. Dankzij de bijzondere architectuur is hij alleen met de foto, alleen met de hoofdpersoon. Een foto blijft een foto. We zijn driedimensionaal. We hebben driedimensionale ervaringen nodig.

– Je werkte in de Slava Polunin ruimte bij Parijs. Hoe was het? Waarmee is de foto genomen??

– Foto’s worden genomen op de klassieke manier, lange belichting, korte belichting… Geen bewerking. Hij filmde het “op het hart”.

Polunin is een acteur, ik ben een acteur, het is gemakkelijk voor ons. Wij bestaan in de mise-en-scène van het theater. Het decor is de realiteit. Het was belangrijk voor mij om Slava te filmen waar hij woont, hij is daar ontspannen en organisch. Maar het gebeurt niet zo vaak. Ik kwam erachter wanneer hij thuis zou zijn en ging naar hem toe. Terwijl ik in het vliegtuig zat, maakte ik de storyboards. Hij komt aan, we bespreken, begrijpelijk of onbegrijpelijk, wat er moet worden toegevoegd, de keuze van de locatie, dan schieten en improviseren in de gegeven situatie.

Deze biomorfe witte kamer is bijvoorbeeld ontworpen en getekend door Vanya, Slava’s jongste zoon. Andrei Bartenev en zijn team hebben het idee uitgevoerd. Slavins huis is een eigenaardig kunstwerk… We hebben tweeënhalf jaar in en rond deze ruimte gewerkt. Alles in huis is afgestemd op het werk: de grenzen tussen het alledaagse en het creatieve vervagen.

Je hebt een schuimmachine nodig – alsjeblieft, je hebt rook nodig – alsjeblieft, er is een kostuumwinkel waar je kostuums kunt krijgen, kortom, er zijn altijd ingrediënten die je mee kunt nemen naar de shoot en die het nog lekkerder maken. Alles werd gefilmd tijdens de vlucht. Soms kwam ik en was er geen opname: er was wat men noemt “no go”, we praatten gewoon. Als alles goed gaat, begint het creatieve proces, en dat is altijd leuk, dynamisch, spontaan, stimulerend..! Een echte acteur improviseert altijd in de opname en brengt altijd iets in…

– Alles gefilmd in Frankrijk?

– Bijna alle. De winterscène werd opgenomen in Nederland, in Amsterdam, op het dak van het Natalya Sats Theater in bittere kou.

– Het blijkt dat het vandaag de dag niet voldoende is om alleen een beeld of een foto te hebben – een kijker heeft driedimensionale indrukken nodig waarbij alle zintuigen betrokken zijn?

– Ik weet niet of het gelukkig of helaas is, maar tegenwoordig is het erg belangrijk voor de fotografie om zelfvoorzienend te zijn… Zo niet, hoeveel je het ook versiert, niets zal werken.

– Komt er een ontwikkeling van het project, een vervolg??

– Vervolgens is het al filmgebied, alles moet in beweging komen..