Nikon D800e DSLR test: de speciale versie blinkt uit in het vastleggen van fijne details

Over de camera

Het is niet gemakkelijk om de fotografische wereld te verrassen. In de nooit eindigende race van technologische innovatie zijn er altijd een paar grote en kleine leiders wier enige voordeel soms ligt in een goed uitgevoerde marketingcampagne. In feite zijn er de afgelopen jaren slechts een handvol camera’s geweest die het landschap van de digitale fotografie hebben veranderd.

Full frame sensor met 36 megapixels, met een “zeldzame” opstelling van de gevoelige elementen en een hoge signaal-ruisverhouding, met hoge gevoeligheid, hoewel niet onbetaalbaar, met voldoende snelheid voor normale reportages. Krachtige zeer nauwkeurige autofocus, 3D multi-mode kleurmeting, EXPEED 3 beeldprocessor.

Stofdichte magnesium behuizing en een gegarandeerde levensduur van 200.000 bewerkingen. Videomodus met hoge resolutie met ongecomprimeerde opname via de ontvanger en hoogwaardige stereogeluidsopname met kanaal-voor-kanaalregeling. Dit zijn de belangrijkste gemeenschappelijke kenmerken van de twee cameraversies. In feite is het enige verschil tussen de modellen het spectrale filter van de sensor.

Alle sensoren in digitale camera’s, ongeacht het type, hebben een geordende structuur. Eenvoudig gezegd, heel veel gevoelige punten op gelijke afstand van elkaar… Het is een bekend en duidelijk feit. Niets mis mee, behalve één onaangenaam effect.

In de fotografische praktijk komt men zelden voorwerpen tegen met een volledig geordend patroon, maar als zij een samenvallend patroon hebben wanneer zij op een sensor worden geprojecteerd, kan een bekend moiré-effect optreden dat het natuurlijke beeld volledig kan vernietigen. Een verstrooiingscomponent in het afsluitfilter van de sensor is noodzakelijk om dit tegen te gaan. De resolutie is merkbaar lager, maar het risico van moiré is praktisch uitgesloten.

De D800e verwijdert dit effect van het spectrale filter, en er is een risico op kleurfranjes en moirépatronen in bepaalde gebieden. In monochrome modus zouden deze gebreken afwezig moeten zijn en zouden de scherpte en het microcontrast van het beeld merkbaar hoger moeten zijn. Om het scherpst mogelijke beeld te realiseren, alleen beperkt door de mogelijkheden van de moderne optiek, en werd gemaakt modificatie D800e.

Foto met dank aan

Tegen de tijd dat de test in Amsterdam werd gehouden, waren er veel bezitters van de basisversie van de D800. Op forums en sociale netwerken werd een storm van belangstelling vervangen door een even stormachtige opschepperij van de gelukkige eigenaars. Beroemde fotografen publiceerden prachtige beelden en technocentrische fotografen telden nog steeds pixels in elk beeld.

Het was al duidelijk dat de beste resolutiecamera die vandaag beschikbaar is – en zelfs de meest rabiate filmvoorstanders waren het daarover eens. De “E” wijziging bleef echter een mysterie… De vragen ervoor zijn gevormd op basis van de twijfels die de fotografische gemeenschap teisteren.

De belangrijkste en fundamentele vraag is of het geschikt zal zijn voor een breed scala van toepassingen, of dat het gebruik ervan is voorbehouden aan monochrome professionals? Het vooruitzicht om een gespecialiseerde camera te kopen voor één soort fotografie is niet erg aantrekkelijk. De tweede vraag ging over de cameraresolutie: is zo’n hoge resolutie noodzakelijk en rechtvaardigt het resultaat een aanzienlijke toename van de bestandsgrootte??

Voor de grondige test zijn alleen lenzen van hoge kwaliteit gebruikt, omdat die elke nuance in het beeld kunnen vastleggen. 16mm f/2 fisheye werd gebruikt bij de opnames.8D AF Fisheye-NIKKOR, AF-S NIKKOR 16-35mm f/4G ED VR ultragroothoekzoom, AF-S NIKKOR 24mm f/1.4G ED, de NIKKOR 50mm f/1.8 midi, de AF-S NIKKOR 70-200mm f/2 lange zoom.8G ED VR II. Deze lenzen bieden een zeer hoge resolutie en contrast, alsmede goede prestaties bij alle lichtomstandigheden en een vrij gelijkmatige verdeling van de scherpte over het veld. Hun prestaties maken een volledige beoordeling van de werkelijke beeldkwaliteit mogelijk.

De eerste scènes werden gekozen met een maximum aan kleine details en meestal geschoten met groothoekoptiek. Na de eerste opname werd een interessante eigenschap ontdekt, die ik met andere camera’s nog nooit was tegengekomen. Het spreekwoordelijke principe dat de sluitertijd in aantal millimeters gelijk moet zijn aan de brandpuntsafstand van de lens om een scherp beeld te krijgen bij opnamen uit de hand, werkte niet in het geval van de D800e.

De resolutie is zo hoog dat zelfs de kleinste trilling de fijne details kan verstoren. Een beeldstabilisator helpt ook niet altijd. Proefondervindelijk werd vastgesteld dat de camera het gemakkelijkst op een sluitertijd van niet langer dan 1/200 sec kon worden ingesteld, zonder zich al te veel zorgen te maken over de maximale scherpte van het beeld.

Tientallen technische series met verschillende lenzen overtuigden me ervan dat er geen twijfel bestaat over de hoge kwaliteit van de sensor en dat de beste kwaliteit wordt verkregen met het ongecomprimeerde NEF-formaat dat me maximale mogelijkheden voor nabewerking biedt. De prestaties van de camera in reële omstandigheden moesten worden beoordeeld in de open lucht, in verschillende lichtomstandigheden en op verschillende scènes, afhankelijk van het doel ervan.

Een serie stadsgezichten laat zien dat het niet echt zinvol is om je alleen op hoge resolutie en fijne details te richten; het gaat allemaal vanzelf als je vrij eenvoudige regels volgt die voor elke andere camera gelden, namelijk het gebruik van een statief, minimale gevoeligheid en minimale compressie bij het fotograferen. Veel interessanter is de toonweergave, die weliswaar niet zo opvallend is, maar in de nabewerking een merkbaar fijnere tonale gradatie oplevert.

Hier komen de hoge resolutie en de mogelijkheden van de processor van de camera die een goede reserve van “uitrekken” van de bestanden geeft, om de hoek kijken. De kleurweergave van de camera in verschillende lichtomstandigheden, zowel in de automatische modus als bij individuele instellingen, verschilde niet van de reportage van de Nikon D4, en er waren geen klachten over deze indicator. Eigenlijk hadden we niets anders verwacht, de twee “top”-modellen van Nikon delen immers genoeg componenten, en het verwerkingsalgoritme is waarschijnlijk hetzelfde.

Fotograferen met verschillende ISO-instellingen leverde ook geen verrassingen op. Natuurlijk is de D800e op deze maatstaf niet concurrerend met reportagecamera’s, maar hij blijft ook niet ver achter, tenzij je een bijzonder goede beeldkwaliteit wenst. De geclaimde maximale gevoeligheid van 6400 ISO is heel geschikt voor avondfotografie, maar echt goede kwaliteit wordt bereikt bij lagere gevoeligheden. Uitbreiding tot 25.600 ISO is duidelijk een “laatste redmiddel”.

De continue opnamesnelheid is niet indrukwekkend voor sportverslaggevers en liefhebbers van lange opnamen, maar voldoet voor algemene reportages. Des te meer reden om niet te klagen over de autofocus snelheid. In elk van de standen “vangt” de camera het object gestaag, en zelfs bij het fotograferen van kleine dieren waren er geen problemen bij een voldoende opnameafstand.

Zonder gebruik van speciale apparatuur is het niet mogelijk de prestaties van de camera in videomodus te beoordelen in het kader van een gewone fotografische test. Het hoogste kwaliteitsniveau, dat de meeste professionele camcorders overtreft, vereist niet alleen visuele maar ook hardware-evaluatie. De paar korte clips die we konden maken, maakten echter een zeer goede indruk bij het bekijken van.

Conclusies

Ondanks waarschuwingen van de fabrikant voor mogelijke kleurproblemen in sommige scènes, konden visueel geen waarneembare kleurvariaties worden vastgesteld. Sommige kenmerken kunnen meer opvallen bij studiofotografie met bepaalde specifieke onderwerpen. Het gebruik van een polarisatiefilter op gewone sensoren geeft meer merkbare afwijkingen in kleur en dichtheid, maar in de meeste gevallen let niemand daarop.

Hetzelfde kan gezegd worden over moiré, want ik vond het moeilijk om een object doek te vinden dat moiré in afzonderlijke delen vertoonde. Meer zekerheid over de scherpte: de resolutie van het beeld is afhankelijk van de lens. Er is geen reden om budgetoptiek op deze camera te gebruiken.

Verschil in resolutie tussen monochrome en full colour modes is zichtbaar, maar meer merkbaar bij hogere vergrotingen. De D800e is veruit de superieure camera voor het weergeven van fijne details, maar deze “superkrachten” komen pas volledig tot hun recht bij opnamen in NEF-formaat en afdrukken op groot formaat.

Beeldtests

Scherp beeld over het hele veld. In publicaties en zelfs op een computerscherm is het moeilijk om het detail van het beeld te beoordelen. Het effect ervan komt pas volledig tot zijn recht bij afdrukken op groot formaat 26mm, f/11, 1/500s, ISO 400 .

Fisheye-lens geeft een uiterst scherp beeld van voorgrond tot oneindig. Het grote dynamische bereik is duidelijk zichtbaar: zelfs zeer heldere gebieden worden in beeld gebracht 16 mm, f/13, 1/640 s, ISO 640 .

Gemiddelde gevoeligheid. Kenmerk van de camera – volledig uniforme beeldstructuur in hooglichten en schaduwen

155mm, f/8, 1/250s, ISO 640 .

Avondlicht en karakteristieke nevel. De lange lens benadrukte de opnameafstand met zijn patroon

200mm, f/9, 1/320s, ISO 400 .

Zeer gedetailleerde weergave van het beeld over het gehele veld en uitstekende toonkwaliteiten

28mm, f/14, 1/800s, ISO 640 .

De achtergrond toont duidelijk het raster op het raam, maar geen moiré-effect door de grote verschillen tussen de grootte van de cellen en de grootte van de sensorstructuur. In termen van autofocus snelheid, slaagt de camera er gemakkelijk in om foto’s te maken van dieren

31 mm, f/8, 1/80 s, ISO 500 .

Groot beelddetail en goede kleurverzadiging. Bewolkt weer egaliseerde de natuurlijke verschillen in helderheid

17mm, f/11, 1/500s, ISO 640 .

Een scène waarin de scherpte vervaagt bij het inzoomen. De sluitertijd was niet kort genoeg om scherpe, bijna stilstaande details te krijgen

200mm, f/2.8, 1/100sec, ISO 1600 .