Jarenlang is het beeld van een professionele fotograaf met een grote, lange lens opgeroepen in de hoofden van mensen binnen en buiten de fotografie. Er zit een zekere mate van gezond verstand in dit alles, zelfs afgezien van de oppervlakkige overtuigingskracht, is de behoefte aan dergelijke optiek voor amateurs minimaal.
In de loop der tijd zijn telelenzen deel gaan uitmaken van het optiekarsenaal van amateurs, maar de perceptie van iemand met een “shaitan tube” is niet veel veranderd. De maatstaf voor de coolheid van een fotograaf wordt nog steeds bepaald door de grootte van de camera en het glazen object dat eruit steekt. Ondanks de vele grappen staan telelenzen nog steeds in hoog aanzien.
De behoefte aan langeafstandsfotografie ontstond tegelijk met de komst van de fotografie, maar de speciaal ontworpen optiek kwam veel later tot stand. In het begin was het een eenvoudig principe dat nog steeds van toepassing is. Een formaatcamera werd gewoon uitgerust met een heel gewone lens en een extra mech om de lengte van het apparaat respectievelijk de brandpuntsafstand te vergroten – en het probleem was met succes opgelost.
Zelfs in promotiebrochures van de afgelopen jaren kan men foto’s tegenkomen van gimbalcamera’s die zo zijn uitgerekt. De nadelen van een dergelijke oplossing liggen voor de hand: het onhandig grote formaat, de onhandige bediening en de totale onmogelijkheid om in een oogwenk foto’s te maken. Opvouwbare “reis”-camera’s werden gebruikt met verschillende soorten buizen, maar dit loste het probleem niet op en maakte de constructie slechts iets goedkoper.
De komst van filmcamera’s bracht fotografen en later lensontwerpers ertoe manieren te zoeken om de totale grootte van de lens te verkleinen door nieuwe optische ontwerpen en lopen te ontwerpen. Uiteindelijk bleven van de vele varianten twee schema’s over: de klassieke met een telecomponent en de spiegel-lens variant.
In vereenvoudigde vorm heeft een klassieke optiek een voorste component die als lens fungeert en het beeld creëert, en een achterste component die het beeld vergroot en tegelijkertijd de totale lengte van het optische systeem vermindert. De overgrote meerderheid van de huidige telelenzen is gebaseerd op dit principe.
Het tweede systeem gebruikt twee optische spiegels en verkort door breking van de lichtbron de lengte van de lens met ten minste een factor drie. Ondanks zijn aantrekkingskracht en relatieve goedkoopheid is het niet erg wijdverbreid geworden.
De onmogelijkheid om een converteerbaar irisdiafragma te gebruiken om de lichtstroom te wijzigen, de beperkingen van de ontwerpopening, het unieke patroon en de grote diameter van de achterkant van het frame beperken het gebruik van dergelijke optiek. Wij hebben slechts één spiegellens in ons overzicht, maar in het verleden had elke fabrikant dergelijke optiek in zijn assortiment.
Als goedkopere variant van tele-optiek worden nu meer tele-zooms voor algemene doeleinden gebruikt, maar als je echte kwaliteitsresultaten wilt, zijn tele-objectieven met constante scherpstelling nog steeds niet concurrerend.
Klopt het dat telelenzen vaak gebruikt worden door paparazzi om van een afstand foto’s van dichtbij te maken? Zijn er ook andere toepassingen voor dit soort lenzen? Ben benieuwd naar jullie mening!
Kunnen telelenzen ook op een ethische manier worden gebruikt, of is het altijd bedoeld om ongewenst in iemands privéleven binnen te dringen?
Telelenzen kunnen zeker op een ethische manier worden gebruikt. Hoewel ze de mogelijkheid bieden om in iemands privéleven binnen te dringen, zijn er situaties waarin het gebruik gerechtvaardigd is. Bijvoorbeeld voor journalistieke doeleinden, om misstanden aan het licht te brengen, of voor wetshandhaving om misdaden op te sporen. Echter, het is belangrijk om de privacy van individuen te respecteren en ongerechtvaardigd gebruik van telelenzen te vermijden. Het doel en de context waarin ze worden gebruikt is dus bepalend voor de ethiek ervan.