In de Nikon lens: de Putoron hoogvlakte samen met Sergej Gorsjkov

Nikon en My Planet presenteren een nieuw duizelingwekkend project. Tien van Nederlands beroemdste fotografen gaan op zoek naar de meest adembenemende uitzichten van Nederland.

Sergej Gorsjkov is een van de beste natuurfotografen, winnaar van een aantal internationale wedstrijden, winnaar van de meest prestigieuze Wildlife Photographer of the Year award. Zijn foto’s hebben Nederland vertegenwoordigd in de reclame voor de Olympische Spelen van Sotsji in 2014. Gorshkov heeft op verschillende continenten foto’s gemaakt van de gevaarlijkste dieren ter wereld. We bezoeken het Putoron plateau samen met Sergey op de laatste expeditie van zijn fotoproject over deze unieke plek.

– Hoe begon uw carrière als natuurfotograaf??

– Met beren openden zij voor mij de deur naar natuurfotografie en ik heb veel aan hen te danken, zij zijn mijn leermeesters. Ik heb er de laatste tijd veel over gedroomd. Ik word wakker in het koude zweet omdat ik in mijn droom word aangevallen door een beer.

– En in werkelijkheid, niet in dromen, zijn er gevaarlijke situaties?

– Natuurlijk waren ze dat. Maar ze gebeurden allemaal volgens het principe “je bent een idioot”. Ik denk dat de meeste gevaarlijke situaties in de wildernis worden gecreëerd door de fotograaf, niet door het dier. De adrenaline in het schot, het is bedwelmend. Je kunt alleen maar denken aan hoe je het schot niet kunt missen. Ik fotografeerde eens een beer in het water en hij duwde me in de lens, alsof hij wilde zeggen: “Kameraad, ga een halve meter opzij”.

– Welke kwaliteiten een natuurfotograaf moet hebben? Er is een soort professionele specificiteit?

– Leren geduldig te zijn en te wachten bij het fotograferen van wilde dieren is de sleutel tot succes. Wachten is een kunst, wachten tot het beest verschijnt, wachten op het moment, wachten op goed weer, ik ben gewend geraakt aan het wachten.

– Hoe heb je het Putorana plateau ontdekt, niet de dichtstbijzijnde plaats?

– Het is een avontuurlijk verhaal dat jaren geleden begon toen ik fotografeerde op Wrangel Island. En het was zulk vervelend, smerig weer. We zaten en wachtten, de mist hing tot aan de grond en het was onmogelijk om uit de hut te komen. En om de tijd te doden, begon ik in een tijdschrift te bladeren. En er was een artikel over het Putorana plateau. Het is geschreven over rendiertrek, waar ze langskomen en wanneer…

En toen, op de terugweg van Tsjoekotka naar huis, keek ik op een gegeven moment uit het vliegtuigraampje en zag ik onder mij een enorm wit plateau met canyons… Sommige van deze canyons waren gevuld met zwart loodwater, met sneeuw erop… Het was waanzinnig mooi en ik dacht erover om erheen te gaan en een project te doen…

-Uw project op het Putorana plateau draait om watervallen. Waarom?

– Niet alleen bleek het erg moeilijk om de sleutel tot het Putorana plateau te vinden..! De belangrijkste attractie van het Putorana plateau is een enorm aantal watervallen. Niemand weet precies hoeveel watervallen er zijn op het Putorana plateau, en het is onmogelijk om ze allemaal te tellen: het zijn er duizenden. En ze zijn allemaal verschillend, sommige vallen van de plateau toppen, sommige blokkeren de rivierbeddingen, en sommige verbergen zich in ravijnen. Samen met de Nederlands Geografische Vereniging reisde ik naar het land van de watervallen…

Watervallen fotograferen wordt de hele bedoeling van mijn project, maar er is niet genoeg tijd om alle watervallen op het Putorana plateau te bezoeken en te fotograferen. Ik besefte dat de canyons, watervallen, meren op het plateau alleen niet de volledige schoonheid van de Putorana zouden laten zien, het zou eentonig en saai zijn en het zou geen volledig beeld van het Putorana Plateau geven. Daarom heb ik telkens als ik kon wilde dieren op de hoogvlakte gefotografeerd: een hert loopt langs de Putorana, en ik wil laten zien hoe het loopt, wat het onderweg ziet, wie het tegenkomt, hoe het rivieren oversteekt en bergen overwint, hoe het vlucht voor een wolf, waar het heen gaat en waarom het dat doet.

– En hoe fotografeer je watervallen?? Zijn er professionele trucs??

– Om over de waterval te vertellen moet je een mooie opname van de waterval hebben. Hoe fotografeer je een waterval correct, hoe breng je de toestand van de waterval, zijn kracht en schoonheid over in één enkel beeld?? Het is erg ingewikkeld: mijn hele project hangt af van dit frame. Ik heb een foto van een waterval nodig, en nog wel een prachtige ook: dus heb ik geprobeerd me te concentreren op het fotograferen van watervallen, om ze op de een of andere manier tot leven te brengen en hun leven in beweging te laten zien. Dit is wat ik deed: ik koos de “must-see” op het Putorana plateau; ik richtte mijn aandacht erop, gaf aan wat me interesseerde, welke seizoenen ik wilde weergeven, begreep wat interessant zou zijn in het kader.

De kijker moet begrijpen wat ik fotografeerde, waar ik fotografeerde, en hoe de plek eruit ziet op verschillende tijden van het jaar. Ik ben hier gekomen in de winter en de lente en de zomer en de herfst om de verschillende levenstoestanden in de watervallen te zien en uit te drukken. Het gevoel van grootsheid van een waterval in de fotografie ontstaat wanneer zijn kracht en schoonheid in één beeld worden gecombineerd, en dat is moeilijk. Het is niet gemakkelijk om op het plateau te schieten. Ik wilde alles fotograferen op mijn eerste reis, maar het lukte niet. Mijn eerste pogingen waren niet succesvol en ik slaagde er niet in de watervallen van het plateau mooi vast te leggen: het is eenvoudig, elke waterval heeft zijn eigen leven, zijn eigen locatie – sommige kijken naar het zuiden, andere naar het noorden.

Vaak was de eerste keer dat ik bij een waterval kwam, deze in diepe schaduw, en alles ging verloren. Dus moest ik uitzoeken wanneer en hoe laat de waterval het best verlicht is. De zon maakt me altijd bang: het is wat de beelden doodt. Bij fel zonlicht zullen alle opnamen in de “mand” vallen, de beste tijd om watervallen te fotograferen is wanneer het licht iets gedimd is en er geen diepe schaduwen zijn. Hier is waarom: als ik nu naar watervallen ga, bouw ik een schema op van het bezoeken van watervallen; ik weet nu wanneer ik watervallen moet fotograferen, ik weet wanneer ze bijzonder mooi zijn, maar het heeft jaren werk gekost.

– Je brengt veel tijd door op expedities. Het is moeilijk?

– Elke expeditie is een ontdekking en een avontuur en ik ga graag op reis… maar waar ik fotografeer zijn geen winkels, geen supermarkten, niets… Alles meenemen, van film- en kampeeruitrusting tot voedsel. Soms kan een klein ding een hele expeditie verpesten…

Bekijk het programma “Photo Expedition Russia”. In de Nikon lens” met Sergei Gorshkov op My Planet TV.