Nikon en My Planet presenteren een duizelingwekkend nieuw project. Tien gerenommeerde Nederlands fotografen gaan op zoek naar de meest adembenemende uitzichten van Nederland. Alexander Zheleznyak – fotograaf, Nikon-ambassadeur in Nederland, hoofdredacteur van National Geographic Traveler. Samen met Alexander gaan we naar Noord-Ossetië.
– Alexander, waarom heb je Ossetië gekozen om ons land te filmen??
– Ik heb jeugdherinneringen aan Ossetië. Er was eens een tijdschrift dat Sovjetfoto heette, ik zag daarin een reportage uit Noord-Ossetië: zwart-witfoto’s van half verwoeste torens, bergen, kloven… Vijf jaar geleden ging ik naar de Digorskoe-kloof om te fotograferen, en het was er heel interessant en mooi… Het is een feit dat hier weinig bekend is.
– Als onderdeel van onze reis moeten we zeker foto’s maken van de torens. Waarom het belangrijk is?
– Elke fotograaf wil waarschijnlijk iets fotograferen dat niemand anders heeft gefotografeerd, dat niemand anders heeft gezien. Maar als het om de natuur gaat, is bijna alles al gefotografeerd… Waarmee kunnen we dan de kijkers verrassen?? We kunnen ze alleen verrassen met een emotie, een gevoel, een blik… En wat zijn de torens? De torens zijn menselijke sporen in de natuur, die zoveel jaren oud zijn dat ze verlengstukken van de bergen zijn geworden, deel van de natuur. Tegelijkertijd dragen ze de geest van de geschiedenis, herinneringen aan de mensen die er ooit woonden… En het meest interessante is dat mensen hier terugkomen! Ik hoop dat we torens kunnen vinden waar nu mensen wonen, en families kunnen ontmoeten die besloten hebben hun voorouderlijke torens te restaureren. Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in hoe mensen hun geschiedenis, hun wortels bewaren. En ik denk dat dat vooral nu belangrijk is, omdat de globalisering het specifieke van een plaats heeft uitgewist, alles hetzelfde heeft gemaakt. Ossetische torens zijn volgens mij het tegenovergestelde van globalisering.
– Vertel ons meer over hoe voorouderlijke torens momenteel worden gerestaureerd.
– Tijdens onze expeditie bezochten we de Kurtati-kloof waar een familie een toren heeft gereconstrueerd en ons uitnodigde om te zien hoe het leven georganiseerd is, hoe de gerestaureerde torens leven en bestaan. In Ossetië zijn er inderdaad veel families die ze als herinnering terugbrengen.
– Alexander, je hebt veel ervaring als reisfotograaf… Wat zijn de basisprincipes van landschapsfotografie?
– Bij landschapsfotografie is het heel belangrijk om verschillende perspectieven te hebben, geen vlakke foto, maar een diepe foto. Veelzijdigheid komt in de eerste plaats voort uit kleur en licht. Zelfs als er geen gradatie in reliëf is, zullen de kleuren en lichtvlekken het beeld diep maken. In die zin is Ossetië een echte traktatie voor een landschapsfotograaf. Ik herinner me bijvoorbeeld dat ik in de Kurtati-kloof een voorbeeldig landschap met meerdere vlakken fotografeerde: we hadden een rivier in het eerste plan, een bergkam met torens in het tweede plan, dan nog verschillende bergkammen: een, twee, drie en helemaal bovenaan was er de Grote Kaukasus-bergketen. Je kunt lang zulke foto’s maken, want het licht verandert, de wind, die verdrijft de wolken, de zon komt tevoorschijn. In het algemeen kost landschapsfotografie veel tijd. Soms moet je voor een goede opname een tent opzetten en wachten op het soort licht waarmee je niet alleen een opname, maar een prachtige foto kunt maken.
– Zijn er speciale kwaliteiten die een landschapsfotograaf bij zichzelf moet ontwikkelen??
– Bij landschapsfotografie is de sleutel om niet lui te zijn. Je moet ’s morgens de berg op en hoger klimmen… Om een echt mooie foto te maken moet je heel hoog klimmen…
– Tijdens uw expeditie naar Ossetië stelde u zichzelf tot taak de geschiedenis te fotograferen en met mensen te praten. Hebbes?
– Een goed verslag maken is als een goede borsjt maken. Het moet alles hebben – landschap, mensen, macro. Een verslaggever moet het genre leven kunnen fotograferen, zich verdiepen in zijn omgeving, in mensen, en niet bang zijn om hun huis binnen te gaan. Beginnende fotografen hebben vaak deze verbijstering: hoe kom ik binnen, hoe begin ik met fotograferen?? Toen ik fotografie studeerde aan de Staatsuniversiteit van Amsterdam, hadden we deze oefening: fotografeer mensen, wees niet bang om… Je neemt een camera en schiet direct op het voorhoofd, zonder te vragen. Een, een, en gaan. Dat is gezonde journalistieke durf. Probeer eens een 16 millimeter groothoek camera, loop de familie binnen en begin foto’s te maken. Het is niet alleen. Als je in de ruimte van een vreemde komt, moet je begrijpen wat je wel en niet kunt doorkruisen. En wat Ossetië betreft, de mensen zijn gastvrij, je kunt een binnenplaats binnengaan, een grootvader gedag zeggen en hem laten glimlachen… Over het algemeen is een glimlach de beste manier om een gesprek te beginnen…
– Als je reist, gebruik je Nikon-apparatuur. Waarom?
– Nikon kan uitdagende omstandigheden aan. Nikon kan van die berg daar in die vallei gedropt worden, zoek het daar en het zal werken. Ik denk dat je er spijkers mee kunt slaan en toch foto’s kunt maken. Voor mij is de Nikon als een verlengstuk van mijn hand, het heeft zo’n comfortabele ergonomie.
Bekijk het programma “Photo Expedition Russia”. In de Nikon Lens” met Alexander Zheleznyak op My Planet.
Wat bedoelt de lezer met “Noord-Ossetië-Alanië met Alexander Zheleznyak”? Is dit een plaatsnaam of een persoon?
“Noord-Ossetië-Alanië met Alexander Zheleznyak” is vermoedelijk een verwijzing naar zowel een plaats als een persoon. Noord-Ossetië-Alanië is een autonome republiek in de Russische Federatie, gelegen in de Kaukasusregio. Alexander Zheleznyak kan verwijzen naar een persoon die relevant is voor deze regio, misschien een politicus, een activist of een andere bekende persoon. Het kan zijn dat de lezer meer informatie wil over de relatie tussen deze plaats en persoon, de reden waarom ze genoemd worden of specifieke gebeurtenissen in verband met deze combinatie.