CD-speler test: een klassieker wordt nooit oud

Dit jaar was rijk aan nieuwe merken en modellen CD-spelers. De laatste tijd zijn er veel nieuwe namen op de binnenlandse markt verschenen, en de elektronicagiganten hebben veel nieuwigheden aan audiofielen gepresenteerd.

De CD-speler is een vrij conservatief produkt, zodat er geen duidelijke trends zijn, geen waarneembaar algemeen idee, dat heerst in deze sector van elektronische componenten. Maar dat is misschien één ding dat alle cd-spelers gemeen hebben: ze hebben allemaal een eigen gezicht en een eigen karakter.

HOE TESTEN WE

Elke draaitafel werd in twee onafhankelijke fasen getest. De eerste is een subjectieve evaluatie, die bestond uit het luisteren naar de draaitafel. De tweede betrof het testen van de hardware van de draaitafel.

Geluid

Wij hebben onze aandacht gericht op de subjectieve testfase, die doorslaggevend was voor de beoordeling van de cd-speler. Er werd geluisterd in het laboratorium van het tijdschrift Video&Audio, dat goed geluiddicht is en waarvan de muren speciaal zijn ontworpen om ongewenste galm en geluidsvervorming te verminderen. Elke CD-speler werd getest onder dezelfde omstandigheden, met dezelfde elektronische componenten en hetzelfde muziekmateriaal.

Voor de test gebruikten we een paar Triangle Heliade luidsprekers, Parasound Model 2100 voorversterker, Parasound Model 2125 stereo eindversterker, Nordost interconnect en luidsprekerkabels. Wij luisterden naar schijfjes met muziek in vier grote genres – klassiek, jazz, rock en elektronische/popmuziek, als de meest voorkomende en vaak gehoorde genres. Van elk van deze stijlen is bekend dat zij hun eigen onderscheidende klankkarakter hebben, dat voornamelijk wordt bepaald door de verdeling van geluidsenergie, en dus muzikale informatie, over de frequenties.

Rockmuziek heeft bijvoorbeeld veel lage tonen, zodat het vermogen van het stereocircuit van een CD-speler om lage tonen in een goede kwaliteit weer te geven zeer belangrijk wordt. In popmuziek is de bas vooral ritmisch, en wordt de meeste aandacht besteed aan het overbrengen van het midden, en vooral de zang. Klassieke muziek, met name symfonische, heeft een breed geluidsspectrum en een zeer hoog informatiegehalte in verschillende frequentiegebieden. Kortom, elk genre geeft een nieuwe waardering van de CD-speler.

De klassiekers werden ingeleid met fragmenten uit de opera’s Lohengrin, Tannhäuser en Der Ring des Nibelungen van Wilhelm Richard Wagner. Deze keuze is gebaseerd op het feit dat symfonische muziek het vermogen van de speler om het podium te hanteren en het beeld van een groot muzikaal ensemble op te bouwen, naar waarde schat. Bovendien zijn klassieke symfonieën, met name die van Wagner, zeer rijk aan intensiteitsvariaties en talrijke forte- en pianissimomenten; met andere woorden, zij zijn bij uitstek geschikt om de dynamische eigenschappen van het stereocircuit en zijn vermogen om zachte en luide momenten na elkaar en in één beweging weer te geven, te beoordelen.

Jazz werd voornamelijk vertegenwoordigd door kleine popgroepen van meerdere stemmen – contrabas, piano, saxofoon en drums, plus af en toe zang. Jazz biedt, net als klassieke muziek, een waardering voor de dynamische mogelijkheden van het stereospoor. Bovendien kunt u dankzij deze twee genres de klankkleuren van verschillende “live” instrumenten realistisch weergeven, waarbij de belangrijkste tonen in verschillende gebieden van het frequentiebereik van het geluid zijn gelokaliseerd.

Rockmuziek werd voornamelijk vertegenwoordigd door Metallica en Deep Purple uit verschillende jaren. Af en toe hebben we geluisterd naar enkele van de experimentele tracks van Ben Vaughn en Sheryl Crow. Popmuziek werd vertegenwoordigd door een grote verscheidenheid aan composities en artiesten, van ABBA tot Britney Spears. Daarnaast werden schijven met puur elektronische composities, meestal in de ambientstijl, gedraaid. Elektronische muziek brengt het vermogen van het stereocircuit naar voren om complexe gesynthetiseerde klankkleuren over te brengen…

Elektronische tracks zitten vaak vol met verschillende geluiden, bedoeld om een bepaalde sfeer te creëren. De kwaliteit van dergelijke klanken stelt ons in staat het vermogen van de speler te beoordelen om complexe muzikale beelden te creëren waarvoor soms geen precieze verbale beschrijving bestaat, maar die intuïtief of op basis van existentiële ervaring worden begrepen. Het is belangrijk op te merken dat de meeste CD’s compilaties zijn van composities van dezelfde auteur/verzamelaar, maar gemaakt in verschillende studio’s op verschillende tijdstippen. Dit maakt een maximale abstractie van de bijzonderheden van een bepaalde opnamestudio mogelijk.

Het meten van

Het karakter van het geluid wordt bepaald door alle elementen van de geluidsweergave – van het optische station van de CD-speler tot de luidsprekers. Het vermogen van een CD-speler om adequaat geluid weer te geven wordt grotendeels bepaald door de stereoparameters. De metingen werden verricht met een geluidskaart en eigen software die de audiosignalen in real time opvangt en analyseert. Het softwarepakket biedt berekening van het momentane audiosignaal door middel van snelle Fouriertransformatie met gebruikmaking van Chebyshev-, Kaiser- en Bessel-vensters, berekening van harmonische coëfficiënten en amplitude-frequentierespons.

Tijdens het testen hebben wij ook originele CD’s van de auteur gebruikt met monsters van pulsen, meanders, harmonische tonen van verschillende frequentie, lineaire en logaritmische sweeps en verschillende gekleurde ruis van wit tot bruin . Het uiteindelijke doel van de meting is het audiosignaal te karakteriseren dat door het stereopad van de CD-speler wordt gegenereerd. Ten eerste is er de amplitude-frequentie-respons AFR , die de tonale kenmerken van het geluidssignaal beschrijft, het vermogen om het niveau ervan bij verschillende frequenties adequaat weer te geven. Hoe meer lineair het AFC, hoe beter.

Het tweede punt van belang is de harmonische vervormingsfactor, niet alleen bij één frequentie 1 kHz zoals die gewoonlijk door de fabrikanten in het gegevensblad wordt vermeld, maar over het hele frequentiebereik en gedifferentieerd naar de harmonischen van de tweede tot ten minste de elfde. Door de harmonische vervormingscoëfficiënt per frequentie te vegen kan de lineariteit ervan, d.w.z. de uniformiteit van de geluidsoverdracht in termen van niet-lineaire vervorming, worden geschat.

En met harmonische differentiatie kun je zien waar harmonische vervorming zou optreden in de bas, bijvoorbeeld. Als het geluid zich bijvoorbeeld in het gebied van 90 Hz bevindt, zal de tweede harmonische in het gebied van 180 Hz interfereren, de vijfde in het gebied van 450 Hz, en de elfde in het gebied van 990 Hz. Door het aantal en het frequentiebereik van de harmonischen op de grafiek te bepalen, kunnen we zien waar de maximale harmonische vervorming optreedt. Uiteraard moet hierbij rekening worden gehouden met de gehoorgevoeligheidscurve.

De resultaten zijn

De uiteindelijke schatting werd gemaakt aan de hand van de reeks subjectieve kenmerken die bij het beluisteren van de specifieke CD-speler naar voren kwamen. De metingen zijn bijkomstig en hebben geen invloed op de subjectieve beoordelingen. Het is bekend dat de originaliteit van het geluid, de mate waarin stereobeelden worden gelokaliseerd, de realistische overdracht van de muziekruimte, de kwaliteit van een scène en tenslotte de informatieve overdracht en het comfort van de muziek worden bepaald door een vrij klein aantal geluidskenmerken, waarvan de belangrijkste transparantie, detail, lichamelijkheid, mobiliteit en homogeniteit van het geluid zijn.

Transparantie beschrijft de helderheid van het geluid, dat wil zeggen de afwezigheid van allerlei storingen en ruis veroorzaakt door het stereocircuit. De gedetailleerdheid kenmerkt de resolutie van een stereokring, d.w.z. het vermogen om per tijdseenheid zoveel mogelijk muzikale informatie per frequentiebereik te leveren. Corpusulariteit beschrijft de onvervormde klank van muziekinstrumenten, zonder kleuring.

De levendigheid van het geluid wordt bepaald door de dynamische kenmerken van het stereocircuit, het vermogen om zowel achtereenvolgens als tegelijkertijd geluiden met een minimale en maximale intensiteit correct weer te geven en het vermogen om de introductie van muziekinstrumenten correct weer te geven. En tenslotte bepaalt de homogeniteit het evenwicht van het geluid in het frequentiegebied.